ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΣΚΥΡΟ
Η Σκύρος είναι ένα πολύ ιδιαίτερο νησί, κοντά στην Αθήνα, μακριά από τις υπόλοιπες Σποράδες, μιας και έχει «καρφωθεί» στο νοτιότερο άκρο τους. Από την στιγμή που σηκώσαμε άγκυρα από την Κύμη σε δυο ώρες φτάσαμε στα Λινάρια, το λιμάνι της Σκύρου λουσμένο μέσα στο φθινοπωρινό φως και με την κλασσική μουσική από τα κρεμαστά μπαλκόνια του καφέ Κάβος να μας καλωσορίζει. Η γαστρονομική περιήγηση μας ξεκίνησε σχεδόν μόλις πατήσαμε το πόδι μας στο μόλο, με ένα ποτήρι δροσερό νερό και ένα ολόγλυκο μοσχοβολιστό, ξερικό, ντόπιο πεπόνι, συνδυασμένο με ένα υπέροχο σπιρτόζο, σπιτικό αιγοπρόβειο κεφαλοτύρι . Η αλήθεια είναι ότι τους τελευταίους μήνες πολλά είχα διαβάσει για την γαστρονομία της Σκύρου με έμφαση βέβαια στις φημισμένες αστακομακαρονάδες και τα αλμυροθρεμμένα κατσίκια που βόσκουν βουνίσιο χορταράκι.
Η δίκια μου αίσθηση είναι ότι τούτο το νησί μπορεί κάλλιστα να χαρακτηρισθεί ως τόπος με δύο πρόσωπα: των τσομπάνηδων και των ψαράδων. Αυτές οι δύο κουλτούρες, του βουνού και της θάλασσας, συναντιούνται λοιπόν, σε ένα τραπέζι και βάζει ο καθένας τα δικά του καλούδια: την γεύση από στους μεστούς και γλυκοφάγωτους αστακούς, ψαρεμένους στον διασημότερο βραχώδη «πάγκο» του Αιγαίου, το κατσικάκι με το κρουστό κρέας που τυχαίνει να βόσκει τα θυμάρια και τις κορυφές από τους κέδρους των αμμόλοφων των ποτισμένων με την αλισάχνη των θαλασσινών αγέρηδων. Τα ζυμωμένα με μέλι αμυγδαλωτά, τις ξερές μυζήθρες που κλέβουν σχήμα και χρώμα από τα βότσαλα των κρυστάλλινων παραλίων.
ΜΑΡΙΤΣΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ
Το πρώτο δειλινό μας βρήκε να ανηφορίζουμε την Μεγάλη Στράτα της Χώρας στο κεντρικό καλντερίμι και να «αναρριχόμαστε» μέχρι το εμβληματικό Κάστρο. Στο τέλος, μετά από 20 λεπτά ανάβαση στην αρχοντογειτονιά, κατεβαίνουμε νηστικοί, κατάκοποι και πεινασμένοι ταξιδιώτες στο εμπορικό κέντρο που «παίζεται» όλο το γαστρονομικό παιχνίδι. Το καφενείο της Μαρίτσας μοιάζει η σωτήρια μας και ότι βρίσκουμε τραπέζι με την μια σημαίνει ότι μας θέλει η τύχη και ο Αι Γιώργης έβαλε το χέρι του.
Φαγητό απλό ναι μεν, καθόλου όμως απλοϊκό! Βασισμένο κυρίως σε ντόπια προϊόντα, καλομαγειρεμένο, ίσως τα ωραιότερα τηγανιτά κεφτεδάκια που έχω δοκιμάσει. Τραγανά με μια κρούστα θεϊκή και μια μεστή και λιτή γεύση χωρίς περίσσια μπαχαρικά και μυρωδικά. Η μαστοριά της Μαρίτσας στο τηγάνις, φάνηκε και στην καλοτηγανισμένη σκυριανή λαδόπιτα με το τυράκι της από πάνω. Εξαίσια σαλάτα με ντοματούλες του κήπου, ντόπια φέτα αιγοπρόβεια με μια ελαφρά σκληράδα να αντιστέκεται στα ανελέητα τσιμπήματα των πιρουνιών μας. Ξινοτύρι φρέσκο, μαλακό, με βελούδινη υφή, χωρίς ίχνος κόκκου στον ουρανίσκο και μια οξύτητα ευγενική ικανή να σε κάνει να καταναλώσεις τουλάχιστον ένα κιλό από αυτό, μαζί με το φρέσκο ψωμί.
Η φάβα, γίνεται από έναν ντόπιο σπόρο παρακαλώ, με μίξη μικρασιάτικου. Βρήκα τη γεύση της πολύ γήινη και πολύ κοντά σε εκείνη της Σαντορίνης, αλλά θεωρώ ότι την ξηροκαρπάτη γεύση της φάβας της Σχοινούσας δεν την έχει καμία. Οι μελιτζάνες ιμαμ στην πιο ελαφριά και ευγενική μορφή τους συμπλήρωσαν το σκηνικό και μας έκαναν να αποφασίσουμε ότι απόψε δεν θα υποκύψουμε στο αμαρτωλό και διάσημο λεμονάτο κατσίκι!!
ΤΑ ΠΑΓΩΤΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΦΑΛΤΑΙΝΑΣ
Ωστόσο και ενώ απολαμβάνουμε την τελευταία ρακή στην Μαρίτσα έχω αρχίσει να μετράω στην περατζάδα τους ανθρώπους που κρατάνε από ένα παγωτό στο χέρι και πηγαινοέρχονται στο καλντερίμι γλείφοντας αμέριμνα και ηδονικά το χωνάκι τους. Το κοινό μυστικό κρυβόταν δυο μαγαζιά πιο κάτω και άκουγε στο όνομα ΦΑΛΤΑΪΝΑΣ. Εντάξει η αλήθεια είναι ότι γενικά μου την «σπάει» να στήνομαι στην ουρά αλλά εδώ άξιζε τον κόπο, αδελφέ μου!!
Δοκίμασα καταρχήν το παγωτό αμυγδαλωτό, απλό και όμορφο, με την επίγευση από το ψιλοτριμμένο αμύγδαλο και το μέλι να σκάει στο βάθος του ουρανίσκου. Ακολούθησαν το παγωτό με βουβαλίσιο γάλα, που ο Γιώργος φέρνει κατευθείαν από την Κερκίνη. Κατέληξα σε ένα υπέροχο παγωτό με «ανώριμα» πράσινα σύκα να κολυμπάνε μέσα σε κατάλευκο φόντο φτιαγμένο από φρέσκο γαλατάκι. Η γευσιγνωσία των υπολοίπων ατέλειωτων παγωτών και αμυγδαλωτών συνεχίστηκε την επόμενη ημέρα το πρωί στο εργαστήρι, όπου και έμαθα την ιστορία της οικογένειας.
Μασουλώντας ένα αφράτο και τρυφερό αμυγδαλωτό γεμάτο καρύδι και την μυρουδιά του λεπτόρρευστου και κατάξανθου Σκυριανού μελιού να μου κατακλύζει τα ρουθούνια έμαθα ότι η Κυρία Φαλταΐνα με τους δυο γιούς της, τον Γιώργο και τον Βασίλη Κυριακόπουλο, από το 1984 προσφέρουν μοναδικά γλυκίσματα σε ντόπιους και φυσικά στους επισκέπτες του νησιού. ΕΚΑΤΟΝ ΠΕΝΗΝΤΑ ΓΕΥΣΕΙΣ ΠΑΓΩΤΟΥ που η μια μετά την άλλη σε εκπλήσσει με την πρωτοτυπία και την νοστιμιά της: φιστίκι χωρίς χρώματα και αρώματα, νουγκατίνα αμυγδάλου, μάνγκο, σοκοφρέτα, κανταΐφι, γιαούρτι, αραπίνα με μαύρη σοκολάτα. Φεύγοντας προσπάθησα μάταια να διαλέξω ένα από τα δεκάδες γλυκά κουταλιού. Προσπαθώντας ο Γιώργος Κυριακόπουλος να με βγάλει από το δίλλημα, συκαλάκι ή καρπούζι ή μελιτζανάκι ή μανταρίνι, μου πρόσφερε ένα παχουλό γλυκό κουταλιού λεμόνι ψιθυρίζοντας μου στο αυτί «δοκίμασέ το και θα με θυμηθείς!».
ΑΣΤΑΚΟΜΑΚΑΡΟΝΑΔΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΣΤΑΚΟΡΙΖΟΤΟΥ
Ο Στέλιος στα Γυρίσματα, ήταν η ψαροταβέρνα που σκεφτήκαμε να επισκεφτούμε τελευταία, μια και την είχαμε μέσα στα πόδια μας κάθε μέρα, αφού τα καλοφτιαγμένα διαμερίσματα Πέλαγος, όπου είχαμε νοικιάσε ένα επιπλωμένο δωμάτιο, ήταν κολλητά στο μποστάνι του! Το οποίο φυσικά επισκεπτόμουν κάθε πρωί για την καθιερωμένη «τζούρα» περιβολίσιας ντομάτας. ΑΣΤΑΚΟΤΑΒΕΡΝΑ ονομάζει το εστιατόριο του ο Στέλιος και η αλήθεια είναι ότι εδώ, όλοι έρχονται για να δοκιμάσουν την περίφημη αστακομακαρονάδα που η μάμα του φτιάχνει με ζωντανούς αστακούς σε υπερμεγέθης γαβάθες, με την σαλτσούλα τους και φυσικά συνοδεία του απαραίτητου εξοπλισμού: ποδιές, σπαστήρες, σαλιάρες κ.λ.π. Βέβαια αν επιμείνεις πολύ, όπως εγώ, η περίεργη ταξιδιώτισσα μαγείρισσα, σου σκάνε το ΜΥΣΤΙΚΟ!! Εμείς εδώ δεν φτιάχναμε τον αστακό με μακαρόνια, σου λένε, με ρυζάκι και λίγο μάραθο, αυτή είναι η συνταγή των ψαράδων. Μετά ήρθαν οι Αθηναίοι και έγινε μόδα η αστακομακαρονάδα. Ε λοιπόν και εγώ τον παρήγγειλα τον αστακό μου, στην μάνα του Στέλιου, με ρυζάκι χωρίς μάραθο βέβαια διότι που να το βρούμε καλοκαιριάτικα.
Κι έτσι το απόγευμα νωρίς, καθώς ο ήλιος έπεφτε στην τεράστια παραλία των γυρισμάτων και οι γλάροι τσιμπολογούσαν την δροσιά από τα θεόρατα κύματα, σερβιρίστηκε το «θηρίο», κομμένο σε κομμάτια ανάμεσα σε ένα φαντασμαγορικό ρύζι μελωμένο, με πληθωρική γεύση κλεμμένη από την σάρκα του αστακού. Η Σκυριανή μυζήθρα που σερβιρίστηκε δίπλα και για την οποία ξέρω ότι θα διαφωνήσουν πολλοί, έκανε την γεύση ακόμα πιο πληθωρική καθώς απορροφούσε τα υγρά της σαλτσούλας και έχωνε την μύτη της με τις δυνατές πρωτεΐνες της στην εκλεπτυσμένη γεύση του πιάτου. Θα ήθελα να δοκιμάσω πολύ το κατσικάκι στον ξυλόφουρνο, που ψήνετε όλη νύχτα, αλλά δυο φορές ακόμα που αποφασίσαμε να φάμε στον Στέλιο, υποκύψαμε στα ψάρια του και ειδικά στις σκορπίνες που ψήνει "πετάλι" στα κάρβουνα, τη κακαβιά του και τα περιβολίσια βλίτα του μαζί με τα κρίταμα τουρσί. Το τραπέζι κάθε φορά τέλειωνε με μια κλασική Σκυριανή λαδόπιτα πιο λεπτή από την συνηθισμένη με σπιτικό γλυκό βύσσινο και με το βλέμμα του ευτυχισμένου καλοφαγά ταξιδιώτη να χάνετε στο δειλινό.
ΕΚΕΙ ΨΗΛΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΕΤΡΟ ΟΙ ΑΙΓΕΣ ΣΤΗΝΟΥΝ ΧΟΡΟ
Ανηφορίζοντας προς τον Άγιο Πέτρο, το τοπίο αλλάζει εντελώς. Αναμαλλιασμένα πουρνάρια που έχουν πάρει τον σχήμα των αέρηδων, βράχια στεριανά που ορθώνονται σαν στήλες άλατος μπροστά στο πέλαγος, κατσίκια που ξεπροβάλουν πίσω από τις αγριελιές και σε κοιτάνε διερευνητικά, αφού μάλλον ήρθες για να χαλάσεις την ησυχία τους, πεύκα που ταΐζουν τα μελίσσια της Σκύρου, συμπληρωματικά με τα θυμάρια και η ορεινή γοητεία του νησιού ξεδιπλώνει σιγά σιγά την γαστρονομική κουλτούρα των τσομπάνηδων ακριβώς έτσι όπως σου είχε υποσχεθεί από την πρώτη στιγμή.
Και ξαφνικά μέσα στο πουθενά σκάει μύτη το εστιατόριο Αγιος Πέτρος του Τάσου και της Πόπη Μαυρίκου. Καταπράσινο, με τις κληματαριές να θρέφουν ακόμα τα φθινοπωρινά σταφυλάκια τους, και μια βεράντα πνιγμένη στο πράσινο, με θέα στο πευκόδασος στις Μερσινιές. Η εξοχική ταβέρνα λοιπόν Αγιος Πέτρος ήταν μια αποκάλυψη. Τα τυριά, η γραβιέρα, το κεφαλοτύρι, το ξινοτύρι και η μυζήθρα γίνονται από τα ζώα της οικογένεια που τυροκομεί σχεδόν καθημερινά από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο που το γάλα είναι πλούσιο και αρωματικό. Μπορείς να τα γευτείς επί τόπου αλλά και να αγοράσεις για να έχει μια «παρηγοριά» τον χειμώνα για το ρακή σου...
Δοκιμάσαμε αντράκλα (γλιστρίδα) από το περιβόλι τους, βρασμένη όσο πρέπει ώστε να κρατάει λίγο και σερβιρισμένη με λίγο λεμόνι και ελαιόλαδο, συκωταριά λαδορίγανη, από κατσίκι, παϊδάκια κατσικίσια με συμπυκνωμένη την νοστιμιά των βουνών στο σκληρό κρέας τους. Επιτέλους το περίφημο λεμονάτο που απλά έλιωνε στο στόμα και αποχωριζόταν από τα κόκκαλα λες και ήταν λουκούμι! Οι ιδιοκτήτες της ταβέρνας Άγιος Πέτρος, το χειμώνα, λειτουργούν στη χώρα της Σκύρου, την ταβέρα Αμάλθεια.Σαγανάκι με πικάντικο κεφαλοτύρι με μια μοναδική ένταση από τα λιπαρά του γάλακτος που είχαν ζεσταθεί και απλά σου έσπαγαν την μύτη! Η μεγαλύτερη αμαρτία μας ήταν το κατσίκι στην σούβλα, το οποίο πήραμε μαζί μας για να το απολαύσουμε το ίδιο απόγευμα καθισμένοι οκλαδόν στα βότσαλα της υπέροχης παραλία του Αγίου Φωκά, χαζολογώντας την θάλασσα και συζητώντας πόσο ανατρεπτική είναι η γαστρονομία αυτού του νησιού.
Η Σκύρος λοιπόν βρέχει τα πόδια της στα καταγάλανα νερά των Σποράδων, αλλά ο λογισμός της σκαρφαλώνει στα βουνά και τον ρυθμό τον δίνουν οι Διονυσιακοί αποκριάτικοι ήχοι από τα βαριά κουδούνια των Γερόντων που χτυπάνε κάτω από τις βαριές τρίχινες κάπες των βοσκών! Θα ξανάρθω στην Σκύρο γιατί δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα να βαρεθώ το φαγητό της και το συγκλονιστικό τοπίο της . Αυτό το νησί κατέχει καλά την τέχνη της εναλλαγής....
ΚΑΦΕ ΚΑΒΟΣ | Λινάρια, Σκύρος | 2222093213
ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΜΑΡΙΤΣΑ | Χώρα, Σκύρος | 2222091376
ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ΦΑΛΤΑΪΝΑΣ | Χώρα Σκύρος | 2222091005 |Website | Facebook
ΑΣΤΑΚΟΤΑΒΕΡΝΑ ΣΤΕΛΙΟΣ | Γυρίσματα, Σκύρος | 2222091385
ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ | Άγιος Πέτρος, Τραχύ, Σκύρος | 6972842116
ΑΜΑΛΘΕΙΑ | Χώρα, Σκύρος | 2222092389
ΠΕΛΑΓΟΣ | Γυρίσματα, Σκύρος | 2222091531, 6984413490, 6939362027|Website