Χρειάστηκε να περάσουν 14 ολόκληροι αιώνες για να αποδειχτεί ότι καμία υπερβολή δεν έκρυβαν τα λόγια του Ησίοδου, ο οποίος συνιστούσε "να φας τσουκνίδα για να προστατευτείς από όλες τις ασθένειες του έτους", μια και αυτό το μικρό φυτό που πολλές φορές χαρακτηρίζεται και ως ζιζάνιο έχει θαυμάσιες θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες.
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ - ΙΣΤΟΡΙΑ
Το λατινικό της όνομα URTICA της το έδωσε ο Πλίνιος θυμίζοντας μας το κάψιμο και την φαγούρα που ένιωθε κάποιος αν ερχόταν σε επαφή μαζί της. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες για να αντιμετωπίσουν τους ψυχρούς χειμώνες, κατά την διάρκεια των εκστρατειών τους αλλά και να αυξήσουν την ερωτική τους ορμή αλλά και για να ζεσταθούν τρίβονταν με τσουκνίδες. Γνωστή και αγαπητή στους Αρχαίους Έλληνες οι τσουκνίδες δήλωναν συχνά την παρουσία τους στα γεύματα τόσο μάλιστα που ο Αριστοφάνης συνιστούσε να φυτεύουν ακόμα και τις άγριες τσουκνίδες στους κήπους τους. Ο Απίκιος συμβούλευε μερικούς αιώνες πριν «Όταν ο ήλιος βρίσκεται στον Κριό κόβεις θηλυκές τσουκνίδες και τις χρησιμοποιείς για φάρμακο. Ενώ συνεχίζει δίνοντας μια συνταγή για τσουκνίδες ομελέτα με καλής ποιότητας ελαιόλαδο και άφθονο πιπέρι. Ο Πετρώνιος, συγγραφέας που έζησε την εποχή του Νέρωνα έγραψε ότι για να αποκτήσουν οι άντρες τη χαμένη τους σεξουαλικότητα θα έπρεπε κάποιος να τους μαστιγώσει με μια δέσμη τσουκνίδες, στον αφαλό, στα νεφρά και στον πισινό.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Είναι ένα από τα πιο πολύτιμα φυτά που μας χαρίζει το «φαρμακείο της φύσης» . Είναι άριστο αιμοστατικό (κατάπλασμα), διεγερτικό της κυκλοφορίας του αίματος, αντιδιαβητικό, προληπτικό κατά του σκορβούτου λόγω του ότι είναι πλούσια σε βιταμίνες Α και C, μέταλλα μεταξύ αυτών ο σίδηρος, το κάλιο και το μαγγάνιο. Καταπλάσματα τσουκνίδας μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περιπτώσεις εκζεμάτων αλλά και για ρινορραγίες. Τα τελευταία χρόνια έρευνες πάνω στα συστατικά της τσουκνίδας έδειξαν ότι η αφθονία της Καροτίνης Β θωρακίζει τον οργανισμό και προλαμβάνει την ανάπτυξη των ελευθέρων ριζών. Φτιάξτε ένα αποτοξινωτικό ρόφημα με αποξηραμένα φύλλα τσουκνίδας, λεμονόχορτου (λουίζα) και πράσινου τσαγιού. Χρησιμοποιείται για την παρασκευή λοσιόν και σαμπουάν για τα μαλλιά.
ΣΥΛΛΟΓΗ- ΑΓΟΡΑ- ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ
Μπορείτε να την ανακαλύψετε παντού σε κάθε γωνία της εξοχής, στον κήπο σας, στα πάρκα ακόμα και στις άκριες των δρόμων. Ωστόσο ο μόνος ανασταλτικός παράγοντας συλλογής της είναι η ισταμίνη και το φορμικό οξύ που έχουν τα φύλλα της και πυροδοτούν διάφορες γνωστές αλλεργικές αντιδράσεις (φαγούρα- κοκκινίλες) στο δέρμα. Χρησιμοποιήστε οπωσδήποτε πλαστικά γάντια για να τις συλλέξτε και να τις καθαρίσετε. Δέκα με δεκαπέντε λεπτά βράσιμο σε άφθονο νερό είναι αρκετά για να εξουδετερώσουν τις ουσίες που προκαλούν ερεθισμό. Επίσης, το ίδιο αποτελεσματικό είναι ένα μούλιασμα σε κρύο νερό, ώστε να απενεργοποιηθεί η ενοχλητική ουσία που προκαλεί κνησμό.
Συλλέγονται από τον Δεκέμβριο έως και τον Απρίλιο, πριν ανθήσουν. Βρίσκονται εύκολα στην αγορά όπου πωλούνται είτε σε ματσάκια είτε ανακατεμένες με άλλα χορταρικά. Φρέσκιες αφού τις βουτήξετε σε άφθονο βραστό νερό συντηρούνται στην κατάψυξη.
Αποξηραίνονται σε δροσερό μέρος, μακριά από τον ήλιο και διατηρούνται σε γυάλινα βάζα .
Δεν καλλιεργούνται συστηματικά, αν όμως έχετε μια συστάδα με άγριες τσουκνίδες στον κήπο σας μπορείτε να τις φροντίσετε με λίγο νερό, τακτικά σκαψίματα και θα έχετε όλο το χειμώνα ένα φρέσκο μάτσο.
ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ
Έχουν έντονη χορτώδη και ευχάριστη γεύση και μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολύ καλά σε σούπες, σε πίτες μαζί με άλλα άγρια χόρτα, σπανάκι, κρεμμύδι και διάφορα μπαχαρικά. Στη Μακεδονία φτιάχνουν πολύ ωραίο τσουκνιδοπίλαφο ενώ στην Ιταλία τις μαγειρεύουν με ριζότο και άφθονο τυρί πεκορίνο. Είναι πολύ νόστιμες αν τηγανιστούν με αυγά και ελάχιστο βούτυρο. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή χορταρικά της κουζίνας στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θράκη. Στην περιοχή του Τύρναβου, παρασκευάζεται μια ανοιχτή τσουκνιδόπιτα με σουσάμι, η οποία τρώγεται με άφθονο λεμόνι.
ΑΝΟΙΧΤΗ ΤΣΟΥΚΝΙΔΟΠΙΤΑ