Κείμενο: Μυρσίνη Λαμπράκη

Θεωρείται ένα από τα πιο αγαπημένα άγρια χόρτα της ευρύτερης λεκάνης της Μεσογείου. Καταναλώνετε σε μεγάλες ποσότητες ωμό σε σαλάτες ή βραστό και τρώγετε με την πεποίθηση ότι εκτός από νόστιμο είναι και ένα άριστο τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ - ΙΣΤΟΡΙΑ

Τα ραδίκια και η ιδιαίτερα πικρή γεύση τους ήταν πολύ γνωστά ήδη από της αρχαιότητα ενώ οι αιγύπτιοι είχαν επιδοθεί συστηματικά στην καλλιέργεια τους. Οι έλληνες θεωρούσαν το πικρό ραδίκι ωφέλιμη και υγιεινή τροφή. Ο Διοσκουρίδης αναφέρεται στις διουρητικές ιδιότητες του χυμού τους και ο Γαληνός το αποκαλεί «φίλο για το συκώτι».
Ο Αγάπιος Μοναχός, ο Κρής, στο σύγγραμμα του «Τροφές ωφέλιμες για τον λαό» γράφει ότι το πικρό ραδίκι με τα γαλάζια άνθη είναι το καλύτερο. Πρέπει να διαλέγει δε κάποιος τα τρυφερά φύλλα και τις ρίζες και να τα τρώει γιατί καθαρίζουν το συκώτι.

ΔΗΜΩΔΗ ΙΑΤΡΙΚΗ - ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Μπορούμε να πούμε ότι το ραδίκι αντιμετωπίστηκε πάντοτε ως «βότανο της κουζίνας» μια και πιστευόταν ότι αν κάποιος το καταναλώνει τακτικά είτε ωμό είτε μαγειρεμένο είτε πίνοντας τον ζωμό του (από βράσιμο) ως αφέψημα, λειτουργούσε ως τονωτικό του συκωτιού, της χολής, διουρητικό και αντιδιαβητικό.
Στην πραγματικότητα, έχει αποδειχτεί ότι είναι ένα ήπιο τονωτικό το οποίο αυξάνει την ροή της χολής, και συνιστάτε σε εκείνους που πάσχουν από πέτρες της χοληδόχου κύστης.
Διαθέτει διουρητικές ιδιότητες και συμβάλει στην αποβολή του ουρικού οξέως από τον οργανισμό.
Στην Κρήτη συνηθιζόταν να καταναλώνετε ο ζωμός από τα βρασμένα ραδίκια μαζί με μερικές σταγόνες λάδι και άφθονο λεμόνι ως ρόφημα «καθαρισμού» του αίματος. Συνδυάστε ένα αποτοξινωτικό ρόφημα με ραδίκια, τσουκνίδα και λουίζα. Κατάπλασμα από βρασμένες ή ωμές ρίζες ραδικιών για αποστήματα.

ΣΥΛΛΟΓΗ - ΑΓΟΡΑ - ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ

Τα ραδίκια υπάρχουν σε ολόκληρη την μεσόγειο, την Ελλάδα και την Κρήτη, στα πιο απομακρυσμένα χέρσα χωράφια, στα βουνά, τις κοιλάδες ακόμα και τις παραλίες. Στην Κρήτη αφθονεί και το μικρό αγκαθωτό ραδίκι το οποίο ονομάζεται «σταμναγκάθι» ( Cichorium spinosum ) και θεωρείται ένα από τα πιο νόστιμα χόρτα.
Τα ραδίκια ανάλογα το μέρος που φύονται μπορούν να συλλεχθούν όλο τον χρόνο αν και τους καλοκαιρινούς μήνες τα φύλλα τους είναι σκληρά και εξαιρετικά πικρά. Η συλλογή του αρχίζει νωρίς το φθινόπωρο (στα υγρά μέρη) και τελειώνει τέλος Απριλίου. Τους πρώτους μήνες του χειμώνα συλλέγονται τα πράσινα φυλλαράκια μαζί με την λευκή ρίζα, που βρίσκεται κάτω από το έδαφος και την Άνοιξη συλλέγονται οι τρυφεροί βλαστοί πριν ανθίσουν.
Τα ραδίκια σχεδόν όλων των ειδών πωλούνται παντού στις αγορές των υπαίθριων λαχανικών έως και τα Σούπερ Μάρκετ σε λογικές τιμές. Το φρέσκα ραδίκια αποθηκεύονται άπλυτα στο ψυγείο αφού κλειστούν καλά σε πλαστική σακούλα. Αν θέλετε να συλλέξετε ραδίκια (φύλλωμα) για να τα αποξηράνετε και να τα χρησιμοποιήσετε ως ρόφημα, θα ακολουθήσετε την κλασική
συνταγή: μαζεύομαι νωρίς το πρωί και αποξηραίνομε στην σκιά.

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Τα ραδίκια σχεδόν όλα καλλιεργούνται πολύ εύκολα με σπόρο. Η σπορά πρέπει να γίνει τις αρχές του χειμώνα σε καλά σκαμμένο χωράφι. Δεν γίνεται αραίωμα των φυτών παρά μόνο στα αντίδια. Μπορείτε επίσης να καλλιεργήσετε τα ραδίκια παραχώνοντας τις μικρές ρίζες που έχετε αφαιρέσει στην διάρκεια του καθαρίσματός τους. Θα συλλέξετε τα φυτά τον επόμενο χρόνο.

ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ

Οι ρίζες, τα τρυφερά φύλλα αλλά και οι βλαστοί λίγο πριν ανθήσουν (μοιάζουν με σπαράγγια) δεν λείπουν από κανένα Ελληνικό τραπέζι. Τρώγονται βραστά ή ωμά και σερβίρονται με άφθονο ελαιόλαδο και λεμόνι ή ξύδι. Καμιά φορά, οι πιο γλυκείες ποικιλίες μαγειρεύονται με κρέας .
Στην Κρήτη συνηθίζεται να ετοιμάζουν μια σαλάτα ωμή οπού κύριο συστατικό της είναι τα ραδίκια τα οποία συνδυάζονται με άλλα γλυκά και αρωματικά χόρτα. Οι ρίζες τους χρησιμοποιούνται αποξηραμένες και αλεσμένες ως υποκατάστατο του καφέ «cafe cichore».

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΧΟΙΡΙΝΟ ΑΥΓΟΛΕΜΟΝΟ ΜΕ ΡΑΔΙΚΙΑ